De soorten ventilatie in tuinbouwkassen

Een cruciaal onderdeel van actieve klimaatbeheersing in tuinbouwkassen is de juiste ventilatie- en ventilatorkeuze, uitgaande van uw specifieke situatie. Maar welke soorten ventilatie zijn er eigenlijk in tuinbouwkassen?

Horizontale circulatie van lucht

Zodra de bladtemperatuur onder de luchttemperatuur komt vindt condensatie plaats, waardoor een ideale omgeving voor vocht gerelateerde ziektes zoals Botrytis, meeldauw en Mycosphaerella onstaat. Met horizontale circulatie wordt luchtbeweging in gang gezet tussen het gewas en het schermdoek. Horizontale ventilatie zorgt voor een meer uniforme temperatuur in de kas en kan het ontstaan van bladziekten verminderen. De bewegende lucht verwijdert vocht uit het bladerdak van het gewas, wat resulteert in een droger microklimaat. Met behulp van ventilatoren zijn er doorgaans 3 soorten circulatiemethodes: Horizontale, verticale en circulatie met behulp van klimaatslangen.

Parallelventilatie

Bij parallelventilatie hangen de ventilatoren naast elkaar in de kas. Vanuit het middenpad wordt de lucht boven de planten naar de zijkant van de kast geblazen. De lucht botst tegen de zijwand aan en buigt af naar beneden. Op wortelniveau stroomt de lucht vervolgens weer terug naar het gangpad. Er ontstaat zo een grote lus. Meestal wordt dit systeem gebruikt bij hoog gewas waarbij de ventilatoren door het gewas heen blazen. Deze methode wordt tegenwoordig nog nauwelijks gebruikt.

Serieventilatie

Serieventilatie is het meest gebruikelijk en wordt vaak toegepast bij lage beplanting. Bij dit systeem hangen de ventilatoren als een lus achter elkaar in de kas. De ene ventilator neemt de luchtstroom van de andere unit over en verplaatst deze verder. Hierdoor ontstaat een goede luchtcirculatie boven het gewas.

Luchtcirculatie met behulp van klimaatslangen

Onder de plantgoot kunnen ook klimaatslangen worden opgehangen. Door een klimaatslang met behulp van een ventilator op te blazen, ontstaat er door de gaten in de slang een uittredende luchtstroom rond de wortels van de plant. Dit is een doeltreffende manier om heel gericht een microklimaat op wortelniveau te creëren.

Verticale circulatie van lucht

Bij verticale circulatie wordt lucht van onder aangezogen en als een deken over het gewas gespreid. Hierbij gaat de lucht vooral door het gewas, waardoor er een uniforme temperatuur en luchtvochtigheid ontstaat. Door lokale verticale luchtbeweging wordt o.a. bereikt dat (Wageningen Universiteit, juli 2012, P.A. van Weel, J.O. Voogt):

• er geen temperatuur verschillen ontstaan door afkoeling langs het scherm of door opwarming via lampen als gevolg van luchtstromen langs het kasdek over grote afstanden
• de luchtbeweging beter door dringt in opgaande gewassen
• de luchtbeweging daadwerkelijk een actief microklimaat rond de plant geeft
• een gelijkmatige beweging over een groter oppervlak ontstaat
• warmte van de zon of van lampen effectief naar beneden getransporteerd wordt
• door beweging zonder drukopbouw er veel minder energie nodig is voor een bepaalde luchtverplaatsing in m3/m2.uur dan bijvoorbeeld met slurven
• eventuele lokale verstoringen veel minder invloed hebben op de rest van de kas
• door een geschikte verdeling met voldoende overlap tussen de ventilatoren er naast een verticale temperatuur vereffening ook sprake is van een kleine horizontale vereffening.