Tijdens de opslag van aardappelen is de verplaatsing van lucht noodzakelijk om na de oogst de kwaliteit zo lang mogelijk te behouden. Het vochtpercentage en de temperatuur worden nauwkeurig beheerst vanaf het moment dat de oogst in de opslag wordt geplaatst. Zo kan er tussen de verschillende oogsten voor een langere periode worden geleverd. In dit artikel vertellen we meer over het belang van beluchting bij de opslag van aardappelen en het gebruik van verschillende ventilatoren.
Aan de kern van het bewaarproces staan twee uitdagingen:
- Gewichtsverlies tegengaan
- Ontkiemen tegengaan
Gewichtsverlies van aardappelen tegengaan
Aardappelen verliezen veel vocht door middel van ‘ademhaling’. Aardappelen nemen zuurstof op, waarna suikers worden omgezet in water en Co2. Hierbij komt ook warmte vrij. Dit proces wordt vertraagd bij het hanteren van de juiste temperatuur in de opslag.
“Aardappelen verademen het minst tussen de 4 en 8°C. Hun ademhalingsintensiteit neemt sterk toe vanaf 15°C en bij temperaturen lager dan 4°C. Vooral in goed geïsoleerde bewaarloodsen (weinig zuurstof) kan een verhoogde ademhaling leiden tot Co2 -ophoping en tot interne zwartverkleuring. Een té hoog Co2 -gehalte geeft aanleiding tot kieming…”
Bron: Aardappelbewaring: constructie en bewaarproces
Het belang van beluchting als kiemremmer
Naast het beperken van vochtverlies, is het belangrijk om de aardappelen zo lang mogelijk in kiemrust te houden. De snelheid waarmee aardappelen ontkiemen is weer afhankelijk van factoren zoals de temperatuur tijdens het groeiseizoen, de situatie in de loods en het soort aardappel. In moderne aardappelloodsen worden om bovenstaande redenen, afhankelijk van het gewas, verschillende complexe circulatie en ventilatietechnieken toegepast.
Het gebruik van hogedrukventilatoren in aardappelloodsen
Voor de ventilatie van een aardappelloods wordt uitgegaan van 100m3 lucht per m3 aardappel (edepot.wur). Omdat de aardappelen in bulk of in kisten worden bewaard, wordt er gebruik gemaakt van luchtkanalen zoals te zien in afbeelding 1. Door middel van deze kanalen worden ook de aardappelen onder op de stapel gedroogd. Omdat de grote hoeveelheid lucht door een klein kanaal, en vervolgens door de aardappelen wordt verplaatst, kan de druk door weerstand oplopen tot 150 Pascal. Hiervoor worden ventilatoren gebruikt met een hoger drukbereik. Deze aardappelventilatoren staan vaak via een schouw in verbinding met zowel het luchtkanaal als de ruimte boven de aardappelen. Op deze manier circuleert de lucht door de opslag.
Afbeelding 1
Bron: edepot.wur
Het gebruik van circulatieventilatoren in aardappelloodsen
Daarnaast worden circulatieventilatoren ingezet om de gegenereerde luchtsnelheid boven de aardappelen te verhogen. Door deze ventilatoren over de lengte van de opslag aan het plafond te bevestigen, wordt de luchtcirculatie bevorderd en daarmee het droog- en koelproces. Deze strategische plaatsing zorgt ervoor dat de lucht gelijkmatig over de aardappelen wordt verdeeld, wat helpt om vocht effectief af te voeren en de temperatuur constant te houden. Dit resulteert in een betere bewaarconditie voor de aardappelen, waardoor ze langer vers blijven en de kwaliteit behouden blijft.
Chloorprofam (CIPC) reiniging van aardappelopslag
Naast klimaat technische middelen, worden voornamelijk chemische kiemremmers gebruikt. Een populair middel hiervoor was Chloorprofam, een poeder dat over de aardappelen wordt gestrooid. Dit middel is in Europa recent verboden. Hoewel er nog een overgangsregeling komt, betekent dit in de praktijk dat de toegestane hoeveelheid in 2021 van 10 naar 0.4 milligram CIPC per kilo aardappelen gaat waarna dit verder afgebouwd wordt. (BO akkerbouw *2) Met hardnekkige CIPC resten in loodsen waar het middel voorheen werd gebruikt betekent dit volgens de organisatie in veel gevallen een grondige schoonmaak en een tijdelijke alternatieve opslag. Zo kan contaminatie van nieuwe oogsten worden voorkomen.
(Mobiele) circulatieventilatoren
In tijden waarin de traditionele kiemremmingsmiddelen zoals Chloorprofam worden uitgefaseerd, zijn ventilatiesystemen nog belangrijker geworden voor het behoud van aardappelen in optimale conditie. Door de relatief eenvoudige montage van deze systemen kan er, ongeacht de lokale situatie, toch effectief gedroogd worden. Dit betekent dat zelfs in verschillende opslagomgevingen de kwaliteit en houdbaarheid van de aardappelen gewaarborgd blijft. De ventilatiesystemen zorgen voor een gecontroleerde luchtcirculatie die helpt bij het voorkomen van kieming en het behoud van een constante temperatuur en luchtvochtigheid, wat cruciaal is voor de optimale bewaring van aardappelen.
Op zoek naar een oplossing voor jouw droog of koelproces? Bekijk dan eens onze circulatieventilatoren of praat met een van onze specialisten. We helpen je graag verder.